زریوار، چشمه ۲۰ هزار ساله زندگی

راهله سرادار - شهرآرانیوز، وقتی عزم سفر می‌کنی ترجیح می‌دهی کاشف مناطقی از سرزمینت باشی که راوی قصه‌های زیادی است. کوله‌ات را می‌بندی و راه می‌افتی به سمت چشم چپ نقشه گربه‌شکل ایران؛ همان‌جا که با زیبایی تمام جغرافیایی را شکل داده است که هزاران مشتاق و بازدیدکننده دارد.

دریاچه زریوار یا به گویش محلی «زریبار» در فرورفتگی گردنه‌های پرپیچ‌وخم مریوان، گویی هزاران سال است که بر دیواره بلندی سر تکیه داده و در مرز غربی ایران با عراق آرام گرفته است. چنان آرام و باشکوه است که لحظه‌ای بیننده از ستایش آفریننده آن باز نمی‌ماند. بزرگترین دریاچه آب شیرین جهان با ویژگی‌هایی خاص و منحصربه‌فرد؛ عنوان جهانی است که به آن داده‌اند و سن زمین‌شناسی این دریاچه را ۲۰ هزار سال تخمین زده‌اند.

در ادامه حتما بخوانید ویدئو| تصاویر ماهواره‌ای جدید از روند احیاء دریاچه ارومیه

همین چند خط قانع‌کننده است که برای یک سفر بهاری از شرق ایران عازم غرب این سرزمین چهارفصل شوی.

پس از طی مسافت حدود ۱۳۰ کیلومتری از سنندج میان جاده‌ها و گردنه‌های کوهستانی سرسبز به مریوان می‌رسی. راهنمای گروه ضمن اشاره به این شهرستان ۱۵۰ هزار نفری که روز‌ها و شب‌هایش سرشار است از تاریخ و فرهنگ و موسیقی، به این نکته اشاره می‌کند که بعضی این منطقه را قدیمی‌ترین سکونتگاه‌های ایرانیان می‌دانند و داستان‌های فراوانی وجود دارد از حضور تمدن‌های مختلفی، چون مادها، ساسانیان و اشکانیان که همه گواه روح زندگی در آن است و اوج آن در کنار دریاچه باشکوه زریوار در سه کیلومتری مریوان متجلی می‌شود که عین چشمه زندگی است.

حرف راهنما هنوز در گوشت است که خود را میان یک دره طولانی پرآب می‌بینی که شرق و غرب آن را کوه‌هایی پردرخت شکل می‌دهد و شمال و جنوب آن به دشت‌های سرسبز محدود می‌شود.

همین پوشش گیاهی و آب فراوان، حیوانات و پرندگان نادری را برای زندگی به این منطقه کشانده است. آنجاست که معنای چشمه زندگی را به خوبی درک می‌کنی و این بیت از اشعار حکیم توس خوش در ذهنت می‌نشیند: که ایران بهشت است یا بوستان/همی بوی مشک آید از بوستان

در ادامه حتما بخوانید سلسه‌ مراتب زوال بزنگان + فیلم

در واقع آنچه در این گوشه از غرب ایران پهناورمان تجلی دارد؛ رونق زندگی در اطراف دریاچه زریوار است؛ وجود بازارچه‌های محلی و تماشای جشن‌های محلی و زندگی با نشاطی که با فرهنگ عامه و سنت‌ها و رسومات مردمان کردزبان ایران درهم بافته شده است. موضوعی که راهنمای گروه با اشاره به اکوسیستم این دریاچه، آن را مساله‌ای جدی می‌داند که توسعه صنعت توریسم منطقه بر آن قرار دارد، چنانچه لای‌روبی از مسیر چشمه‌های زمینی کف این دریاچه (آنچه منابع علمی بیان می‌کند، این است که این چشمه‌پایاب ۱۲ چشمه عمیق زیرزمینی در بستر آن است) به عنوان منبع اصلی حیات آن، از جمله موضوع‌های جدی ۲ دهه اخیر در حوزه محیط زیست است که متأسفانه آن‌گونه که باید پیش نرفته و گفته می‌شود زریوار امروز با تهدید‌های محیطی و خشکی در دهه‌های آتی روبه‌رو است.
تصویر زیبای این بخش از غرب ایران از خاطره مسافرانش پاک نخواهد شد. محیط آرام و بانشاطی که در کنار دیدنی‌های سفر به این جغرافیای کهن ایران و ساعت‌ها قایق سواری و نفس کشیدن در حاشیه مرز‌های سر به فلک کشیده، با مردمانی مهربان، شاد و پرامید و بانشاط گره خورده است و آدم را دلتنگ سفر دوباره و دیدن زیبایی‌های ایران و ایرانگردی می‌کند. چیزی که بیش از همیشه یادآور این است که چرا باید ایران را دوست داشت.